ริ้วรอยบนใบหน้า เป็นอีกหนึ่งปัญหาที่รบกวนใจใครหลาย ๆ คน ไม่ว่าจะเป็นหญิงหรือชาย โดยเฉพาะริ้วรอยแห่งวัยที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ แต่สามารถชะลอการเกิดริ้วรอยได้ถ้ารู้จักการป้องกัน
ริ้วรอยบนใบหน้า เกิดจากอะไร
สาเหตุของการเกิดริ้วรอยแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่
- ปัจจัยภายใน เช่น กรรมพันธุ์ อายุ
- ปัจจัยภายนอก เช่น แสงแดด มลภาวะ สุรา บุหรี่ และอื่น ๆ
ริ้วรอยบนใบหน้า ป้องกันได้อย่างไร
การป้องกันริ้วรอยบนใบหน้าเพื่อชะลอให้เกิดช้าลง สามารถทำได้โดยการหลีกเลี่ยงปัจจัยที่ทำให้เกิดริ้วรอย หากเป็นปัจจัยภายในอาจหลีกเลี่ยงได้ยาก แต่ปัจจัยภายนอกนั้นสามารถทำได้โดย
- หลีกเลี่ยงแสงแดด
- หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ และบุหรี่
- ทำจิตใจให้เบิกบานแจ่มใส ไม่เครียด
- ไม่นอนตะแคงข้างใดข้างหนึ่งเป็นเวลานาน
แสงแดดกับการเกิดริ้วรอยบนใบหน้า
ในแสงแดดมี “รังสีอัลตราไวโอเลต” ที่เป็นตัวการสำคัญทำให้ผิวเสื่อมสภาพ และเกิดริ้วรอยบนใบหน้า ทั้งยังก่อให้เกิดมะเร็งผิวหนังได้
สารอนุมูลอิสระทำให้เกิดริ้วรอยบนใบหน้าได้อย่างไร
สารอนุมูลอิสระ เป็นอีกหนึ่งตัวการสำคัญที่ทำให้เกิดริ้วรอยบนใบหน้าก่อนวัยอันควร ซึ่งจะเข้ามาทำลายเซลล์ผิวทำให้ผิวเสื่อมสภาพ และเร่งให้ริ้วรอยบนใบหน้าเกิดเร็วขึ้นหรือเกิดก่อนเวลา โดยสารอนุมูลอิสระอาจเกิดจากการดื่มแอลกอฮอล์ การสูบบุหรี่ รวมถึงความเครียด ที่ทำให้ร่างกายสร้างสารกำจัดอนุมูลอิสระได้น้อยลง
ริ้วรอยบนใบหน้า ที่เกิดจากการแสดงอารมณ์
อีกหนึ่งสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดริ้วรอยก็คือการแสดงอารมณ์ทางสีหน้า ไม่ว่าจะเป็นการยิ้ม การหัวเราะ การขมวดคิ้ว และอื่น ๆ ล้วนทำให้ริ้วรอยเกิดได้เร็วขึ้น เช่น รอยตีนกา ร่องคิ้ว ร่องหน้าผาก รอยขวางบริเวณคอ เป็นต้น กลไกการเกิดริ้วรอยจากการแสดงอารมณ์ คือการกดที่เนื้อเยื่อคอลลาเจนบริเวณนั้นเป็นเวลานานจนกระทั่งเนื้อเยื่อถูกทำลายลง โดยปกติร่างกายจะมีการสร้างใหม่เพื่อทดแทนเสมอ แต่ถ้าหากเกิดการกดเป็นเวลานาน อาจทำให้การสร้างใหม่ทำได้ไม่ดีหรือไม่เพียงพอ เกิดเป็นร่องลึกและถาวรในที่สุด
ริ้วรอยบนใบหน้า ที่เกิดจากอายุที่มากขึ้น
อายุที่มากขึ้นเป็นปัจจัยสำคัญในการเกิดริ้วรอยที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ หรือหลีกเลี่ยงได้ยาก เช่น ร่องแก้ม ที่เกิดจากเนื้อแก้มที่ห้อยย้อยเป็นเวลานานตามแรงโน้มถ่วงของโลก ทำให้เกิดร่องแก้มขึ้น เป็นต้น รวมถึงร่างกายมีสมรรถภาพในการสร้างสารต้านอนุมูลอิสระที่เสื่อมลงและทำให้ริ้วรอยเพิ่มมากขึ้น นอกจากนี้เมื่ออายุมากขึ้น ผิวหนังจะมีลักษณะที่บางลงและเกิดริ้วรอยได้ง่ายกว่าในวัยเด็กที่มีผิวหนังหนากว่า
การแต่งหน้าทำให้เกิดริ้วรอยใบหน้าก่อนวัยหรือไม่
การแต่งหน้าไม่ได้ทำให้เกิดริ้วรอยเร็วขึ้น เว้นแต่ว่ามีอาการแพ้ซึ่งไม่ได้เกิดกับทุกคน อาจทำให้ริ้วรอยเกิดได้เร็วขึ้นโดยมีสาเหตุมาจากการแต่งหน้าส่วนหนึ่งแต่ไม่ใช่สาเหตุโดยตรง รวมถึงขั้นตอนการทำความสะอาดหลังแต่งหน้า หากมีการทำความสะอาดที่รุนแรง จะทำให้ผิวหน้าแห้งและเกิดริ้วรอย ส่งผลให้ดูแก่ก่อนวัยได้
การล้างหน้าบ่อยเกินไป ทำให้เกิดริ้วรอยบนใบหน้าหรือไม่
การล้างหน้าบ่อยไม่ได้ทำให้เกิดริ้วรอยเสมอไป ขึ้นอยู่กับสภาพผิวของแต่ละคน แต่ก็มีข้อแนะนำเกี่ยวกับการทำความสะอาดใบหน้าด้วยผลิตภัณฑ์ทำความสะอาด ที่เหมาะสมคือวันละ 2 ครั้งเท่านั้น
ดังนั้น หากไม่ต้องการให้ริ้วรอยบนใบหน้าเกิดขึ้นก่อนวัยอันควรหรือต้องการชะลอให้ริ้วรอยเกิดช้าออกไป ควรหลีกเลี่ยงปัจจัยภายนอกต่าง ๆ เช่น ปกป้องผิวจากแสงแดด ไม่ดื่มแอลกอฮอล์ ไม่สูบบุหรี่ ไม่เครียด ไม่ทำความสะอาดผิวหน้าแบบรุนแรง หลีกเลี่ยงเครื่องสำอางที่ทำให้เกิดอาการแพ้ หลีกเลี่ยงการนอนตะแคงข้างเดียวเป็นเวลานาน เพราะจะทำให้ผิวหย่อนยานตามแรงโน้มถ่วงของโลก ควรสลับข้างในการนอนตะแคงสม่ำเสมอ เป็นต้น
ที่มา : ภาควิชาอายุรศาสตร์ สาขาวิชาโรคผิวหนัง คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
